XXXVIII Ars poetica
N. P. van Wyk Louw

     Vir Wytze


Uit die gevormde literatuur
is nooit weer poësie te maak nie,
uit die ongevormde wél:
heuning uit die blomsap
— om te illustreer —
en uit die heuning self, glo nog;
maar nie meer uit die seshoek-sel.

Op die temas van die dwase,
en van die nie-dwaas heiliges
is dit moontlik om variasies
en besuinigings, selfs palinodes
te versin, maar dis onmoontlik
om te speel-selfs met die spél:
of groot te doen of te misdoen
in die skoene van die grotes.

Eintlik was 'n fluit nodig,
wat, terwyl jy blaas: trompet word;
en ná trompet: 'n stad;
én, waar die stád verwilder:
dat dit bloeiende maankraters
word wat uitblom in
bloed en vuurpyl
en afgly na die suiwer syfer
en die beginnende uitsypeling
en die begin.

Maar: omdat geen fluit voorhande is nie
moet ons in die weefsels van
(o) van ons dink-histologie
soek: om lug en kraakbeen,
brein-sel, vleis en slymvlies
sonder slymerigheig van ons histories-
en geweefde denke te bespie;
sódat en ópdat ons in woorde, wat
maar klank en teken is,
in ná-geskape skeppinge
die skepping van die god
déúr-dink, déúr-praat.

Pleidooi om bevryding
Antjie Krog

my poësie blink soos ’n voormalige hoer
langs die slimline mannekyne uit Palinodes

maar dit terloops

sal vryheid en broederskap my eindelik weerhou om
langreëlig jags te wees met ’n man

se reuk oorstuur mag te verander van boog
na teer gebenedyde heup nie met uitgesponne

vokale die nuwe somer naby te probeer skryf maar een
kortgebakerde stem een mens te sê wat ek liefhet ombies

in die kleur van salm en swart metaal – jambies
mekaar tersluiks nie los te laat voormalige varkentjies

wars dog tandeloos nie verdrietig oor lyne van stryd
bly vilt in saffraan – net in die demokratiese

enjambement kan die hart losweek.  ag
beminde agter al die woorde kyk hoe

wanhopig ek om bevryding veg soveel
lettergrepe smyt ek dig as om eenkeer

dit nooit te besef nie. (ek voel hoe hy my
ontsink en ry by die voorstedelike vers verby

waarin jy, bogher die stryd, nou kwistig
met iemand anders aard.)

op ’n dag voel my man ek verdien
wel ’n groter boekrak van melamine

digbundels voorheen emosioneel
gerangskik, nou alfabeties bevel

hy. D.P.M. Botes se Wat is ’n gewone man?
goddank neem die poësie met Boerneef ’n aanvang

yskoud sien ek Cloete staan knus
teen ons enigste terroris!

rats onalfabeties en mauve bou Stephan Bouwer
met private dele tussen die twee ’n buffer

Cussons stapel op soos snye brood
(langer kan ek haar nie koop)

toe: die beheersde Eybers my classy heldin
wat die wrangste gebied met die kilste woorde in

Jonker en Krog dans hand in die sy – snotneuse
begin by ons lees op pad na Louw in die volgende ry!

stug en sterk hou Manne in die kosmos kerk
verby M tot waar Komas, groot opgewerk

sonder Ziervogel te sê
teen losbandige Stet moet lepellê

bitter smaal Smal smaller smal Spies
langs hulle staan later Stockenström in Grieks

Watermeyer kon sekel sny in die hoogste klas
maar verkies om die “volk” vir Volkskas op simbaal te pas

My oog val op die vergeter stapeltjie Hambidge…
so kom woon Eybers en my – die nouveau riche